-ไกด์ทองเหลืองชุบโครเมียม
ราคาถูก พบได้ในคันเบ็ดรุ่นเก่า
- ไกด์สเตนเลส ส่วนใหญ่พบในคันเบ็ดจากยุโรป
- ไกด์เซรามิก (Ceramic) ไกด์ชนิดนี้มีวงแหวนภายในเป็นกระเบื้องและมีวง
แหวนพลาสติกหุ้มอยู่ภายนอก
โดยมีลักษณะโครงสร้างเป็นโลหะจำพวกทองเหลืองชุบโครเมียมหรือชุบสีอยู่ชั้น นอกสุด
- ไกด์อะลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminum oxide) เหมือนไกด์เซรามิก เพียงแต่
ว่าวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้ออะลูมิเนียมออกไซด์มีคุณสมบัติทนทานต่อการเสียด
สีสูงกว่าเซรามิก ใช้กับคันเบ็ดที่มีราคาปานกลาง ค่อนข้างสูง
- ไกด์ซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon carbide) มีวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์มีคุณสมบัติดีกว่าอลูมินั่มออกไซด์
คันเบ็ดสปินนิ่งที่ยาวไม่เกิน 5
ฟุต ให้เลือกความอ่อนแอแข็งแยกแยะกันไปอีกเช่นกัน
คันสั่นเล็กเหมาะสำหรับที่จะใช้งานการตกปลาในเขตที่มีพื้นที่แคบ บ่อไม่กว้างนักการขว้างเหยื่อไม่น่าจะเกิน 30
เมตร
เนื่องจากเป็นคันที่มีขนาดเล็ก
จึงไม่เหมาะที่จะตกปลาที่มีขนาดใหญ่แต่ถ้ากาดว่าในขณะที่ตกอยู่หากใหญ่มากิน
ก็ต้องใช้ความสามารถกันหน่อยแต่ก็ใช้อัดปลาได้
คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาว 7
ฟุต เหมาะที่จะใช้
ตกปลาในขนาดพื้นที่ปานกลาง
ไม่ใหญ่มากนัก
น้ำหนักการเหวี่ยงเหยื่อไม่มาก
ความแข็งหรืออ่อนแล้วแต่ที่ผลิตมาการเลือกควรเลือกขนาดความแข็งแรง อย่างเลือกค้นที่แข็งมากเกินไป นอกเสียจาก
ต้องการใช้งานหนักจริงๆ
เท่านั้น
คันขนาดนี้นับว่าเป็นจัดอยู่ระดับเล็กถึงปานกลาง
คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีขนาดความยาวตั้งแต่ 8-10
ฟุต
จัดอยู่ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างใหญ่
การตกปลานั้นจึงตกบ่อใหญ่ใหญ่และอัดปลาใหญ่ได้สบาย เหมาะกับการติดรอกที่มีขนาดใหญ่เช่นเดียวกัน ความเหมาะสมในการใช้สาย ก็คือ 12-25
ปอนด์ หรืออาจจะมากกว่านั้นอีก
คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาวตั้งแต่ 10
ฟุตขึ้นไปจัดได้ว่าเป็นคันเบ็ดที่อยู่ในขั้นหนัก ถ้าเปรียบกับนักมวยก็อยู่ในระดับ แบบตั้งเวท
คันประเภทนี้เหมาะที่สุดก็คือการตกปลาชายฝั่งที่มีบริเวณกว้างๆ ต้องการการเหวี่ยงเหยื่อที่มีระยะไกลๆ น้ำหนักเหยื่อก็สามารถที่จะแบกได้มาก สามารถที่จะใช้สายขนาดใหญ่ได้
การใช้รอกก็ควรให้พอดีกับคัน
คันประเภทนี้ไม่ค่อยได้รับความนิยมในบ้านเมืองเรา
แต่ต่างประเทศนั้นมีการตกปลาชายฝั่งทะเลกันมาก
เพราะว่าภูมิประทศทางบ้านเมืองเขาเหมาะกับการตกปลาชายฝั่งทะเลมากกว่าของ
เรา
คันเบ็ดขนาดนี้จึงได้รับความนิยมพอสมควรบ้านเราแถบชายฝั่งทะเลก็มีตกกันบ้าง
แต่ไม่ใช้ใหญ่ขนาดนี้ ที่เห็นๆ ก็ประมาณ
2
ฟุตเต็มที่
มีคันเบ็ดอีกประเภทหนึ่งที่มีราคาถูก เรียกว่าคันเสาอากาศ เป็นที่นิยมของเหล่าบรรดามือใหม่ๆ เด็กๆ
และเหมาะที่จะใส่กระเป๋าได้สะดวก
แต่ข้อเสียก็คือคันเบ็ดชนิดนี้มีความแข็งแรงน้อยมาก เนื่องจากมีการต่อหลายข้อ
การผลิตจึงต้องทำเนื้อให้มีความบางเพื่อที่จะได้ดึงเข้าดึงออกได้สะดวก จึงไม่สามารถที่จะทำให้หนาได้
สมัยนี้มีผู้ที่ผลิตคันที่มีความตันเรียกกันว่าคันตัน
มีความเหมาะสมในการตกปลาที่มีน้ำหนักตัวมากๆ ส่วนมากจะไม่ทำยาวมากนัก คันพวกนี้เหมาะที่จะตกปลาตามแนวสะพาน ตอหม้อหรือการจอดตกบนเรือ
การใช้งานของคันสปินนิ่งนั้น
สามารถใช้งานตกปลาได้แทบทุกประเภท
หรือพูดได้เต็มปากว่าตกปลาได้ทุกประเภทเลยทีเดียว
คันเบ็ดเบทคาสติ้ง (Bait Casting Rod)
เป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมจากนักตกปลามากอีกชนิดหนึ่งโดยเฉพาะนักตกปลา
ที่ผ่านหรือมีประสบการณ์ในการใช้อุปกรณ์ตกปลาประเภทสปินนิ่งมาแล้ว
บรรดาพวกมือเบทมีคำพูดที่ว่า
หากว่าตกปลาด้วยเบทแล้ว
มักจะไม่หันกลับมาใช้สปินนิ่งอีกเลย
ความเป็นจริงอย่างไรไม่รู้เหมือนกัน
แต่ที่ถูกต้องน่าจะเป็นความถนัดในการใช้มากกว่า
อาจจะด้วยเหตุผลว่าเบื่อชุดสปินนิ่งหรือต้องการยกระดับของตัวเอง
คันเบทเป็นคันเบ็ดประเภททีออกแบบได้สวยงาม
ไม่ว่าจะเป็นสีสัน ลายไกด์หรือการจัดเรียงลายไกด์ที่ได้ความเหมาะสม
รูปแบบของคันเบ็ดมีลักษณะคล้ายหรือใกล้เคียงกับคันโบ้ท (Boat rod) มากที่สุดโครงสร้างของตัวคันเบ็ดที่ประกอบด้วยไกด์นั้นมีลักษณะเหมือนกับ
สปินนิ่งแต่ตัวไกด์ของ
คันเบทคาสติ้งจะมีขนาดวงเล็กและฐานเตี้ยกว่าไกด์ของสปินนิ่งแต่ปริมาณตัว
ไกด์มีมากกว่าของคันสปินนิ่ง 1-2 ตัว เนื่องจากสายเบ็ดจะวิ่งอยู่ด้านบนของคัน
จึงจำเป็นต้องติดตั้งไกด์มากกว่าเพื่อป้องกันไม่ให้สายเบ็ดตกลงมาทาบกับตัว
คันเบ็ดขนาดของไกด์ที่ไม่จำเป็นต้องใหญ่เพราะ
สายจะวิ่งออกจากรอกเบทคาสติ้งแนวตรงไม่ควงเป็นวงคันเบทคาสติ้งที่ยาวกว่า 7 ฟุตขึ้นไปจะไม่นิยมออกแบบให้ที่ยึดขารอกโค้งตัวลงไปเหมือนคันสั้นรูปแบบของ
คันจึงมองดูคล้ายคันสปินนิ่งมากกว่าด้ามเบทคาสติ้งโดยทั่วๆ ไป จะมีอยู่ 3 ประเภทด้วยกัน คือ
- ด้ามออฟเซ็ท (Off set) มีลักษณะคล้ายด้ามมีดหรือด้ามปืนงอนลงเล็กน้อยและสั้น
- ด้ามตรง (Straight) มีลักษณะเหมือนด้ามสปินนิ่ง
แต่จะมีส่วนยื่นออกมาคล้ายไกปืน
จุดประสงค์เพื่อเอาไว้ใช้นิ้วก้อยยึดทำให้เกิดความกระชับขณะเหวี่ยงเหยื่อ
- ด้ามดีเคอร์ฟ (Decurved) เป็นด้ามที่ทำขึ้นมาเพื่อใช้กับรอกสปินคาสติ้ง
มีลักษณะคล้ายด้ามออกเซ็ทแต่ด้ามประเภทนี้ต้องใช้กับรอกขนาดใหญ่เพื่อ
ป้องกันไม่ให้สายพาดโดยส่วนหน้าของด้ามจัด หรือที่เรียกว่าไฟร์กริพ ( Fore grip)
- คันเบทคาสติ้งนั้นเป็นคันที่มีราคาค่อนข้างแพง มีราคาหลักหลายพัน
เพราะการทำคันนั้นทางผู้ผลิตเองบอกว่าใช้วัสดุดีจึงต้องขายในราคาแพง
- ความยาวของคันเบทคาสติ้งนั้นดูเหมือนจะมีให้เลือกกันตั้งแต่ 7 ฟุตขึ้นไป
-การใช้สายขึ้นอยู่กับการระบุที่ข้างคันเบ็ด ใช้ตกปลาได้ทุกประเภท การใช้เมื่อประกอบกับรอกแล้ว ค่อนข้างจะใช้ยากอยู่สักหน่อย ต้องใช้เวลาการฝึกตีอยู่ระหนึ่ง
เมื่อคล่องแล้วจะเกิดความคล่องตัวขึ้นเอง
- สรุปแล้วคันเบทคาสติ้งนั้นไม่แตกต่างจากสปินนิ่ง
มากนัก แต่ถ้าให้เปรียบเทียบในเรื่องของความสวยงามแล้วคันเบทคาสติ้งมีความเพรียว
สวยกว่าคันสปินนิ่งเป็นแน่
แต่ก็เป็นเรื่องของใจด้วยอีกนั่นแหละ
คันเบ็ดฟลาย (Fly
Rod)
ชุดฟลายเป็นชุดเบ็ดตกปลาอีกชนิดหนึ่งที่สามารถใช้ได้ทั้งงานน้ำจืดและน้ำ
เค็มเป็นอุปกรณ์ที่มักจะกล่าวไว้เป็นศาสตร์เฉพาะและกลุ่มบุคคลที่ใช้ก็มักจะ
เป็นเฉพาะกลุ่มในบางประเทศถึงกับมีชมรมสมาคมสำหรับนักตกปลาด้วยชุดฟลาย
ลักษณะทั่วไปของคันฟลายเหมือนกับคันสปินนิ่งมากที่สุดแต่มีลักษณะพิเศษอยู่
ที่ตัวยึดฐานรอก (reel seat) จะติดตั้งอยู่ปลายล่างสุดของตัวคันเบ็ดนั่นคือ
ตัวมือจับที่เป็นไม้ก็อกหรือยางสังเคราะห์ของคันฟลายจะมีเพียงตอนเดียวไม่มี
ด้ามจับตอนล่างเว้นแต่บางรุ่นที่สามารถต่อด้ามพิเศษไปอีก 1
ส่วน แต่ก็มี ลักษณะเป็นท่อต่อออกไปตรงๆและมีปุ่มยางหรือไม้ก็อกหุ้มตรงปลายเพื่อใช้เป็น
ที่พักปลายด้ามเบ็ดกับหน้าขาหรือบริเวณท้องได้บ้าง จุดพิเศษอีกอย่างหนึ่ง คือ
ไกด์เป็นแบบเฉพาะเรียกว่า Snake Guide คงเรียกจากรูปทรงของไกด์ที่ใช้
ลวดบิดเป็นวงโค้งลักษณะคล้ายงูขดตัว แต่รุ่นใหม่ๆบางรุ่นหันมาใช้ไกด์วงแหวน
แทนกันมากขึ้นขนาดของไกด์เล็กกว่าคันสปินนิ่งมาก
-
คันเบ็ดชนิดนี้
ไม่ค่อยได้รับความนิยมในการตกปลาในเมืองไทยมากนัก
เพราะลักษณะในการตกปลาของเมืองเราต่างกันเมืองนอกมาก คันประเภทนี้เป็นคัดเบ็ดที่ออกแบบมาพิเศษให้ใช้ได้กับรอกฟลายเท่านั้น จึงจะตกปลาได้ดี และมีประสิทธิภาพ
จากการทดลองอามาตกปลากับรอกชนิดอื่นแล้วดูไม่เหมาะสมและไม่ได้ผลดีเลย
- คันฟลายเป็นคันเบ็ดที่มีแอ็คชั่นอ่อน
(Slow) กว่าคันประเภทอื่น
ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในการส่งลายเบ็ดหรือเหวี่ยงเหยื่อได้ง่ายขึ้นนั่นเอง
คันฟลายโดยทั่วไปมีเพียง 2 ท่อนเท่านั้น
และคันฟลายไม่สามารถนำไปใช้กับรอก อื่นๆ ได้เลย
วัสดุที่ใช้ก็เหมือนกับคันเบ็ดชนิดอื่น นอกจากนี้ยังนิยมนำไม้ไผ่มาทำคัน
เบ็ดกันอยู่มากพอควรเพราะมีคุณสมบัติเด่นทางด้านการสปริงตัวประกอบกับชุด
ฟลายนั้นถือได้ว่าเป็นอุปกรณ์คลาสสิก และเป็นงานศิลปะที่ควรแก่การอนุรักษ์
ราคาของคันฟลายก็มีตั้งแต่ถูกถึงแพง มาก
- คันฟลายนั้นออกแบบมาให้ส่วนของคันเบ็ดอ่อนมาก
เพื่อที่จะได้ส่งเหยื่อและสายเบ็ดออกไปได้สะดวกขึ้นน้ำหนักของสายก็มี
น้ำหนักเบา
อีกทั้งเหยื่อนั้นก็เป็นชนิดที่เบามาก เหยื่อนั้นจะเป็นจำพวกแมลง หรือ เหยื่อปลอมที่ทำเลียนแบบแมลงแต่มีความแตกต่างไม่แพ้กัน
- เมื่อดูรูปร่างลักษณะของคันเบ็ดฟลายแล้ว หลายคนที่ไม่สันทัด
เรื่องคันเบ็ดจะคิดว่าเป็นคันเบ็ดสปิ่นนิ่งได้ เพราะความแตกต่างกันไม่มากเท่าไรนัก จะสังเกตได้ตรงที่วาคันเบ็ดฟลายนั้น มีด้ามสำหรับจับด้านบนเท่านั้น
ไม่มีด้ามจับด้านล่างคือมีแค่ด้ามจับด้านบนต่อลงมาคือที่ยึดขารอกฟลาย REEL SEAT
ในลักษณะของไกด์ คันเบ็ดฟลายนั้น
จะมีวงไกด์วงแหวนที่มีขนาดเล็กกวาคันสปินนิ่งเล็กน้อย ไล่เรียงไป
ตลอดทั้งคัน
- คันฟลาย เหมาะกับการตกปลาในลำธารน้ำที่ มีความลึกไม่มาก เรียกกว่าสามารถที่จะเดินลุยตกปลาได้
ส่วนมากในเมืองนอกมักจะตกปลาโดยคันเบ็ดฟลายด้วยการเดินไปในลำธารแล้วตี
เหยื่อปลอดไปเรื่อยๆ เรียกความสนใจให้ปลาออกมากินเหยื่อ แต่เมืองไทยเรานั้น
การตกแบบนั้นหาแทบไม่ได้เลยจะเรียกให้เต็มปากก็ได้ว่า ไม่มีเลย
จึง ถือว่าคันประเภทนี้ไม้ได้รับความนิยมนำมาใช้นบ้านเรา แต่การที่จะมีเก็บเอาไว้ก็ไม่แปลกอะไร
ส่วนราคาก็มีให้เลือกตั้งแต่หลักร้อยละและหลักพัน มีทั้งถูกและแพง ขึ้นอยู่กับคุณภาพของวัสดุที่นำมาทำนั่นแหละ
คันชิงหลิว (Chinglew
Rod)
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมไม่แพ้คันสปินเหมือนกันคิด
ว่าท่านที่ชอบตกปลาจะต้องอดไม่ได้ที่จะต้องมีคันเบ็ดชนิดนี้ติดท้ายรถเอาไว้
คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นการเลียนแบบมาจากค้นไม้ไผ่เรานี้เอง แต่คันชิงหลิว
นั้นสามารถที่จะหดเข้าและดึงออกได้ความยาวของคันเบ็ดชิงหลิวนั้นมีความยาว แต่ 10 ฟุตขึ้นไป ถึง 15 ฟุตเป็นส่วนมาก
- วัสดุที่นำเอามาทำนั้นส่วนมากจะเป็นประเภทไฟเบอร์กลาสหรือยางยี่ห้ออาจมี
วัสดุประเภทแกรไฟร์รวมอยู่ด้วยซึ่งนั้นก็หมายความว่าราคาก็จะต้องแพงไปตาม
กันไปด้วย
– คันชิงหลิวเป็นคันเบ็ดที่เหมาะสำหรับที่จะตกปลา
ขนาดเล็ก ซึ่งคันเบ็ดจะมีน้ำหนักไม่เกิน 2 กิโล
เรียกกันว่าได้ตัว ประมาณ 2 กิโล
ก็อัดกันอยู่นานกว่าจะเอาขึ้นมาได้ การตกปลาด้วยคันชิงหลิว
นั้นต้องอาศัยใจเย็นหากใจร้อนก็มีหวังไม่ขาดก็คันหัก
- โอกาสที่ใช้มักจะเหมาะกับการตกปลาตามบ่อ
บึง หรือแนวริมตลิ่งชายฝั่งทั่วไปคันเบ็ดประเภทนี้มีวิธีการตกอยู่ค่อนข้างมากสักหน่อย
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นไม่มีการประกอบกับรอกใดๆเพราะไม่มีที่ยึดขา
รอก reel seat แม้แต่สายก็ยังคงใช้ผูกที่ปลายคันเบ็ด
โดยที่ทางคันเบ็ดนั้น จะทำห่วงมาให้หรือบางทีก็ทำมาเป็นสายสำเร็จที่ปลายคันเลยก็มี
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อนำเอามาประกอบกับทุ่นชิงหลิว
ซึ่งเป็นทุ่นที่ผลิตออกมาคู่กับคันเบ็ดโดยเฉพาะ
- สายที่ใช้นั้นไม่ควรที่จะเป็นสายใหญ่จนเกินไปสายที่เหมาะสมควรมีขนาดไม่เกิน
15 ปอนด์เป็นอย่างมาก